(ΑΡΘΡΟ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ" 21.7.2013)
Η διαχείριση των απορριμμάτων είναι κρισιμότατο θέμα, καθώς οι διαστάσεις που καθημερινά προσλαμβάνει το συντηρούν σαν απασφάλιστη χειροβομβίδα έτοιμη να εκραγεί, με καταστροφικές συνέπειες για το περιβάλλον και την οικονομία.
Δυστυχώς, και εδώ καταγράφεται μία από τις πολλές στρεβλώσεις που βαρύνουν το πολιτικό μας σύστημα.
Ενώ οι δήμοι έχουν την αποκλειστική ευθύνη αποκομιδής των απορριμμάτων, η περαιτέρω ολοκληρωμένη διαχείρισή τους προσκρούει σε παθογένειες της κεντρικής διοίκησης. Η τοπική αυτοδιοίκηση, με επεξεργασμένες μελέτες και αποφάσεις των συλλογικών της οργάνων, έχει αποδείξει την ισχυρή πολιτική βούλησή της για τη φιλοπεριβαλλοντική διαχείριση των αστικών αποβλήτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο πρώην δήμος Συκεών, νυν Νεάπολης-Συκεών, όπου επενδύσαμε στην ανακύκλωση για να περιορίσουμε τον όγκο και το μίγμα των απορριμμάτων που κατέληγαν παλαιότερα στους Ταγαράδες και τώρα στον ΧΥΤΑ Μαυρορράχης. Βάλαμε την ανακύκλωση σε όλα σχεδόν τα νοικοκυριά, με αποκορύφωμα -πέρα από τα κλασικά είδη- τα τηγανόλαδα, από τα οποία παράγουμε βιοντίζελ και το διοχετεύουμε στις δεξαμενές σχολείων.
Στην Π.Ε. Θεσσαλονίκης, βάσει του σχεδιασμού, κορυφαία δράση είναι η κατασκευή και η λειτουργία Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων. Όμως ένα τέτοιο κρίσιμο έργο, όπως ο ΣΜΑ Νέας Ευκαρπίας, κινδυνεύει να ακυρωθεί εξαιτίας τυφλών αντιδράσεων που εκπορεύονται από μικροπολιτικές, μικροκομματικές, παραταξιακές ή προσωπικές σκοπιμότητες. Οι ίδιες αντιδράσεις υπήρχαν και για την κατασκευή του ΧΥΤΑ Μαυροράχης, έργο που σήμερα αποδέχονται οι πάντες.
Το μέλλον, όμως, στη διαχείριση των απορριμμάτων είναι η ανακύκλωση και η ενεργειακή αξιοποίηση με τη χρήση των πιο σύγχρονων και φιλοπεριβαλλοντικών τεχνολογιών. Πολλές χώρες στον προηγμένο Βορρά υλοποιούν με επιτυχία τέτοια προγράμματα, κάτι που διαπιστώσαμε όσοι επισκεφθήκαμε τέτοιες μονάδες. Αυτό αναδείχθηκε και από τις επαφές που είχαμε με αυτοδιοικητικούς και συνδικαλιστικούς φορείς της Κεντρικής Ευρώπης, στο πλαίσιο ανταλλαγής εμπειριών. Ποιος μπορεί να καταγγείλει τη Σουηδία, τη Δανία, τη Φιλανδία, ακόμη και χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, για έλλειμμα ευαισθησίας απέναντι στο περιβάλλον;
Πριν από δέκα χρόνια πρότεινα τη μέθοδο της "αεριοποίησης πλάσματος" για την ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων, αλλά δυστυχώς οι συνθήκες δεν ήταν ώριμες. Σήμερα το θέμα μπορεί να εξεταστεί με άλλες παραμέτρους, καθώς η τεχνολογία έχει κάνει άλματα.
Στη χώρα μας το τοπίο παραμένει θολό, αφού όλα δείχνουν να εξαρτώνται από ιδεοληψίες που αστήρικτα δαιμονοποιούν την αξιοποίηση οποιασδήποτε νέας τεχνολογίας ή νέου επιστημονικού επιτεύγματος.
Με όπλο τη βαθιά και πλατιά ενημέρωση, παραμερίζοντας κάθε είδους σκοπιμότητες και αγκυλώσεις, οφείλουμε να σταθούμε απέναντι στην ιστορική πρόκληση με υπευθυνότητα.
Η στείρα προσκόλληση σε μοντέλα διαχείρισης απορριμμάτων που ξεπεράστηκαν από την ιστορία και την επιστήμη εξυπηρετεί τα συμφέροντα ελάχιστων, που εκ φιλοσοφίας και τεχνογνωσίας αρκούνται σε άλλες εύκολες λύσεις... Κι εδώ η συντεταγμένη πολιτεία πρέπει να παίξει τον ρόλο της, να δώσει τον τόνο και να αποποιηθεί την ιδιότητα του θεατή ή του γραφειοκράτη διαχειριστή.
Με την αξιοποίηση των πιο σύγχρονων τεχνολογιών μπορούμε να πετύχουμε τον στόχο μας για αποτελεσματικότερη διαχείριση. Και τα οφέλη δεν θα είναι μόνο περιβαλλοντικά, αλλά κοινωνικά με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, και οικονομικά με την ενίσχυση της βιώσιμης τοπικής ανάπτυξης.
Πηγές χρηματοδότησης τέτοιων μεγάλων και κρίσιμων έργων υπάρχουν και οφείλουμε να τις αξιοποιήσουμε. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει αποδείξει ότι μπορεί να πετύχει, αφού -σε αντίθεση με την κεντρική διοίκηση- διαθέτει ευελιξία και είναι απαλλαγμένη από στραγγαλιστικές γραφειοκρατικές αντιλήψεις.